Modul 15. Müdafiənin keçirilməsi. Bloqun yazılması testin keçirilməsi.

Modul 13 Bloq yazılarını müzakirə etdik . Layihənin öyrənilməsi Planının yekunlaşdırdıq.

MADDƏNİN AQREQAT HALLARI.

Maddənin aqreqat halları (lat. aggrego 'toplaşma') — eyni bir maddənin müəyyən temperatur və təzyiq intervalında halı : bərk, maye, qaz və ya plazma. Məsələn, gündəlik həyatımızda suyun üç halı ilə, bərk (buz), maye (su) və qaz (buxar) halı ilə rastlaşırıq, plazma halını isə yalnız laboratoriya şəraitində almaq mümkündür. Maddə hər bir aqreqat hallında müəyyən temperatur və təzyiq intervalında keyfiyyət xassələrini sabit saxlayır:

• həcmini və formasını saxlamaq imkanı olması (bərk) və ya olmaması (maye, qaz, plazma)
• uzaq halının (bərk) və yaxın halının (maye) olub olmaması və digər xassələrini[1]
  

Maddə malekullarının hərəkəti.

Qaz malekuları demək olar ki  bir-birini cəzb etmədən bütün istiqamətlərdə nizamsız hərəkət edərək olduğu qabın həcmini tamamilə tutur.Maye molekulları bir-birinə çox yaxın yerləşir. İki qonşu molekul arasındakı məsafə molekulun ölçüsü tərtibindədir. Belə məsafələrdə molekullar bir-birini daha çox cəzb edir. Lakin maye molekulları arasındakı cazibə qüvvəsi çox böyük deyildir.Ona görə onlar öz yerini sıçrayışla dəyişə bilər.Mayelərin axıcılığı asan çilənməsi və bir qabdan digərinə tökülməsi bununla izah edilir.

Bərk cisimlərin mayelərin və qazların malekulyar qurluşu . Buz su və su buxarı eyni bir maddənin - suyun üç aqreqat halədır. Deməli buzun suyun vəsu buxarının molekulları eynidir. Bu üç aqreqat hal molekulların düzülüşü hərəkət xarakteri  və aralarındakı məsafələrlə bir-birindən fərqlənir. Qazların mayelərin və bərk çisimlərin molekuları neçə düzülmüşdür onlar neçə hərəkət edir?Qazı sıxmaq və onun həçmini bir neçə dəfə kiçiltmək mumkündür. Bu göstərir ki qazlarda molekullar arasındakı məsafələr molekulların öz ölçülərindən onlarla dəfə çoödur.Həcm və formasını saxlamaq bərk cisimlərin əsas xassəsidir.